dicio

dĭcĭo, ōnis (less correctly, ditio; occurs only in the gen., dat., acc., and abl. sing., and in plur. once, Prud. Psych. 221; so Hemsterhuis, Orat. p. 7.—Georges rejects the dat. sing., but v. infra; cf. Neue, Formenl. 1, 514 sq.), f. [root dic-; Sanscr. dicami, point out; Gr. deiknumi; Lat. dico; cf.: condicio, judex], a t. t., milit. and polit., dominion, sovereignty, authority, rule, sway, power.

I.

Prop.:

Commagenem, dicionis regiae usque ad id tempus, etc.,

Suet. Vesp. 8:

Poenum quod inter Alpes Apenninumque agri sit, suae dicionis fecisse,

Liv. 21, 53;

so,

id. 21, 60; cf.:

Tyros mare dicionis suae fecit,

Curt. 4, 4 fin. — Dat.:

regionem dicioni ejus adjecit,

Curt. 4, 1, 26; cf.:

subjecit dicioni suae hostes,

Front. Strat. 1, 3, 10:

dicioni alicujus se permittere,

Curt. 6, 5, 9; Vell. 2, 37, 3; Lact. 2, 12, 7; Plin. 5, 1, 1, § 2; Curt. 9, 7, 13; 8, 13, 1 al.:

gentem dicioni nostrae subicere,

Tac. A. 13, 55; cf. under no. II.— Acc. (very freq.):

dedunt se, urbem et liberos In dicionem atque in arbitrium Thebano poplo,

Plaut. Am. 1, 1, 103;

so,

Liv. 7, 31; id. 26, 33 fin. al.; cf.:

omnia in dicionem tradere,

Liv. 26, 43:

omnes eas civitates in dicionem potestatemque populi Romani esse redactas,

Caes. B. G. 2, 34 fin.;

so,

Cic. Agr. 2, 27 fin.; id. Prov. Cons. 13, 2; Liv. 26, 21; id. 41, 19: Suet. Tib. 16 et saep.; cf.:

urbes multas sub imperium populi Romani dicionemque subjunxit,

Cic. Verr. 2, 1, 21, 55; and:

Ilergetes in jus dicionemque recepit,

Liv. 21, 61:

sub populi Romani imperium dicionemque cadere,

Cic. Font. 1, 2; cf.:

voluntate concedere in dicionem,

Liv. 30, 7:

in dicionem venire,

id. 32, 31;

so,

id. 40, 28; Pompon. Dig. 1, 2, 2, § 32 et saep.:

in amicitiam populi Romani dicionemque esse,

Cic. Div. in Caecil. 20, 66 (cf. on the constr. esp. Kritz ad Sall. J. 112, 3).— Abl. (also very freq.):

sub alicujus dicione atque imperio esse,

Caes. B. G. 1, 31; Ov. M. 14, 609:

nationes, quae in eorum regno ac dicione sunt,

Cic. Verr. 2, 4, 27 init.; and:

in parte magis quam in dicione alicujus esse,

Liv. 21, 5:

in servitute atque in dicione alicujus teneri,

Caes. B. G. 1, 33; cf.:

terras omni dicione tenere,

Verg. A. 1, 236;

so,

id. ib. 1, 622:

dicione premere aliquos,

id. ib. 7, 737; cf. id. ib. 10, 54.

II.

Transf., beyond milit. and polit. life:

auris meas dedo in dicionem tuam,

Plaut. Mil. 4, 1, 8:

postquam res publica, in paucorum potentium jus atque dicionem concessit,

Sall. C. 20, 7:

omnis gentis, etc.... decemvirum dicioni, judicio potestatique permissa esse,

Cic. Agr. 2, 15, 39; cf.:

sub dicione ejus magistratus (sc. censoris),

Liv. 4, 8:

respirare contra nutum dicionemque alicujus,

Cic. Quint. 30 fin.:

aliquem in sua potestate ac dicione tenere,

id. Verr. 2, 1, 38, § 97:

caput liberum fidei suae commissum alienae dicioni subicere,

Gell. 5, 19, 10 (dub. al. condicioni).